W dobie przyspieszonej transformacji cyfrowej samo laboratorium nie wystarcza. Firmy i instytucje potrzebują środowisk, w których użytkownicy, biznes, nauka i samorządy współtworzą rozwiązania, testując je w warunkach codziennego życia. Temu właśnie służą Living Labs – ekosystemy otwartych innowacji, które skracają drogę od pomysłu do wdrożenia i redukują ryzyko projektowe.
Czym są Living Labs — w praktyce
Living Lab to zorganizowane środowisko testowe w rzeczywistych warunkach (mieszkania, biura, ulice, budynki), gdzie współpracują cztery grupy interesariuszy (model Quadruple Helix): obywatele, administracja publiczna, biznes i nauka.
Kluczowe wyróżniki:
- Aktywne zaangażowanie użytkowników – użytkownicy nie tylko „opiniują”, ale współprojektują rozwiązania od koncepcji po pilotaż.
- Różnorodność metod – dobór metody (warsztaty, testy UX, eye-tracking, ankiety, POC) pod konkretny problem, a nie odwrotnie.
- Zarządzanie interesariuszami – zaprojektowany proces współpracy i decyzyjności, a nie spontaniczne konsultacje.
- Testowanie w warunkach rzeczywistych – pomiar użyteczności, barier i efektów w kontekście rzeczywistych ograniczeń (czas, budżet, organizacja).
- Współtworzenie – rezultaty odpowiadają na rzeczywiste potrzeby społeczności, a nie na założenia zespołu projektowego.
Doświadczenie ASM: od metodologii do wdrożonych rozwiązań
Jako partner odpowiedzialny za strategię i działania komunikacyjne w licznych projektach europejskich, ASM wspiera rozwój Living Labów kompleksowo – od strategii i rekrutacji uczestników, poprzez organizację warsztatów i webinarów, aż po analizę wniosków i wdrożenie rezultatów.
Nasze podejście obejmuje:
- Planowanie i koordynację – jasne cele, grupy docelowe, role partnerów, harmonogram, ryzyka i KPI.
- Profesjonalną organizację wydarzeń – warsztaty stacjonarne i webinary z międzynarodowym zasięgiem (platformy online, tłumaczenia, materiały).
- Zbieranie opinii i informacji zwrotnych – ankiety, Q&A, głosowania/polle, badania UX (np. eye-tracking), analiza jakościowa wypowiedzi.
- Działania następcze – podsumowania, rekomendacje, materiały do udostępniania oraz ścieżka wdrożeniowa dla partnerów.
Przykład w praktyce – projekt COGITO (Digital Twin w budownictwie)
W projekcie COGITO zorganizowaliśmy serię webinarów poświęconych najbardziej zaawansowanym narzędziom Digital Twin dla branży budowlanej.
Uczestnicy z Danii, Hiszpanii i innych krajów UE:
- potwierdzili wysoką świadomość tematu (co umożliwiło dyskusje na poziomie eksperckim),
- wskazali kluczowe bariery integracji z obecną praktyką (informacja zwrotna bezpośrednio zasiliła plan rozwojowy).
Wnioski? Żywy kontakt z użytkownikiem branżowym + test w realnym kontekście = lepsze decyzje produktowe i mniejsze ryzyko.
MULTICARE – plan Living Labs w czterech miastach
W projekcie MULTICARE (odporność klimatyczna i niskoemisyjne technologie dla budynków i dzielnic) realizujemy wieloetapowy program Living Labs w czterech lokalizacjach pilotażowych: Acerra (IT), Tecuci (RO), Bukareszt (RO), Amsterdam (NL).
Etapy pracy w Living Lab:
- Świadomość i współdefiniowanie wymagań – po co, dla kogo i jakie są priorytety?
- Szkolenie i wdrożenie – jak wdrożyć rozwiązania w praktyce?
- Ewaluacja rezultatów – co działa, co poprawić, co skalować?
Grupy docelowe: konsultanci (architektoniczni, inżynieryjni, finansowi), specjaliści ds. zrównoważonego rozwoju, urbaniści i planiści, inwestorzy, zarządcy nieruchomości/facility managerowie, właściciele budynków, a przede wszystkim mieszkańcy i społeczności lokalne.
Dlaczego warto — korzyści dla uczestników i organizacji
- Dla uczestników: realny wpływ na końcowy kształt rozwiązania, dostęp do nowości technologicznych, networking międzysektorowy, rozwój kompetencji.
- Dla organizacji/projektów: mniej ryzyka dzięki wczesnej walidacji, lepsze dopasowanie do potrzeb użytkownika i kontekstu, krótszy time-to-market, a do tego zaufanie społeczne dzięki transparentnemu procesowi.
Co dalej?
W ASM wierzymy, że Living Labs mają sens tylko wtedy, gdy prowadzą do namacalnych rezultatów – takich, które zmieniają sposób działania organizacji i całych społeczności. Dlatego łączymy strategię, pracę z uczestnikami i analitykę (od badań UX po neuromarketing), aby wyniki współtworzenia nie kończyły się na raportach, lecz przekładały się na realne wdrożenia, innowacyjne rozwiązania i trwałą wartość.
Masz projekt, który potrzebuje weryfikacji w rzeczywistości?
Pomożemy zaprojektować ścieżkę Living Lab: od strategii i rekrutacji, przez warsztaty i testy, po analizę danych i plan wdrożenia.
