Współczesne społeczeństwa stoją w obliczu nowych wyzwań, w których emocje stają się jednym z kluczowych elementów wpływających na procesy demokratyczne. W dobie mediów społecznościowych, dezinformacji i rosnącej polaryzacji, rola emocji w kształtowaniu opinii publicznej jest nie do przecenienia. To właśnie w takich realiach przebiegają procesy społeczne i polityczne.
W trosce o przyszłość Europy i świata 10 partnerów z 8 krajów połączyło siły, aby opracować narzędzia pomagające w prowadzeniu przejrzystych procesów demokratycznych oraz dyskursów politycznych. Projekt ENCODE, który jest koordynowany przez ASM, odgrywa znaczącą rolę, dostarczając nie tylko wiedzy, ale także narzędzi, które mogą zrewolucjonizować sposób, w jaki toczą się dyskusje polityczne.
Emocje jako fundament demokracji
Demokracja opiera się na aktywności obywateli, ich zdolności do angażowania się w publiczny dyskurs oraz podejmowania świadomych decyzji wyborczych. Jednak, jak pokazuje współczesna praktyka polityczna, nie zawsze te decyzje są podejmowane w sposób racjonalny. Coraz częściej to emocje – lęk, nadzieja, złość, radość – kształtują nasze opinie, a tym samym procesy polityczne. Manipulowanie emocjami staje się narzędziem, które wykorzystują zarówno politycy, jak i różne grupy interesów.
Z tego powodu zrozumienie mechanizmów emocji w polityce oraz opracowanie strategii ich zarządzania staje się kluczowe dla utrzymania zdrowego systemu demokratycznego. To w tym kontekście ENCODE wychodzi naprzeciw współczesnym wyzwaniom. W czasach, gdy emocje odgrywają kluczową rolę w procesach demokratycznych, ENCODE dostarcza wiedzy i narzędzi które mogą zmienić sposób, w jaki prowadzone są dyskursy polityczne.
Czym jest ENCODE?
ENCODE – unveiling emotional dimensions of politics to foster European democracy to projekt realizowany w ramach programu Horyzont Europa. ENCODE wprowadza nową koncepcję i teorię afektywnej pluralizacji, która ma stanowić fundament realistycznego i pozytywnego zwrotu emocjonalno-politycznego.
Jako koordynator projektu ASM odgrywa kluczową rolę w tej ambitnej inicjatywie, której celem jest wspieranie demokracji europejskiej poprzez lepsze zrozumienie emocji w polityce oraz przeciwdziałanie polaryzacji opartej o negatywne emocje. Żeby mogło do tego dojść, konieczne jest przeprowadzenie badań społecznych.
Projekt integruje różne techniki badawcze, od tradycyjnych badań ilościowych i jakościowych poprzez badania biometryczne i eksperymenty. ASM w projekcie wykorzystuje swoje wieloletnie doświadczenie w realizacji projektów Komisji Europejskiej (działamy w programach ramowych od 2002 r.) oraz potężne zasoby techniczne. Dzięki połączeniu technik biometrycznych z tradycyjnymi metodami jakościowymi, ASM przeprowadzi analizę emocjonalnych reakcji obywateli. Pozwoli to na lepsze zrozumienie ich potrzeb i obaw. ASM zapewni dostęp do specjalistycznego wyposażenia niezbędnego do przeprowadzenia badań z wykorzystaniem technik eye-tracking i face-tracking w Polsce oraz w trzech innych krajach. Jednym z kluczowych elementów badania będą eksperymenty z wykorzystaniem generowanych przez AI postów w mediach społecznościowych, uwzględniające kontrastujące narracje – jedne promujące wartości UE, inne podkreślające postawy takie jak nieufność wobec władzy czy wezwania do autorytarnego przywództwa. ASM zajmie się szczegółową analizą uzyskanych wyników, które pozwolą na klasyfikację reakcji emocjonalnych respondentów oraz zgłębienie takich obszarów jak proces zdobywania informacji, dezinformacja, preferencje autorytarne vs demokratyczne, hasła populistyczne, zaufanie, wzorce głosowania czy zaangażowanie obywatelskie. Jednym z wyników badania będą graficzne mapy emocji oraz przedstawienie różnic między reakcjami emocjonalnymi (na podstawie danych z face-tracking / eye-tracking) a deklaracjami werbalnymi.
ASM odpowiada również za przegląd empiryczny dotyczący roli emocji w polityce oraz ich wpływu na różne mechanizmy polityczne w krajach uczestniczących w projekcie. Następnie przeprowadzimy analizę porównawczą między tymi krajami w celu zidentyfikowania podobieństw i różnic, które będą przedmiotem dalszych badań.
Narzędzia ENCODE: Wiedza i strategie przeciwdziałania dezinformacji
ENCODE dostarcza szerokiego wachlarza narzędzi, które mogą pomóc w zrozumieniu i kontrolowaniu emocji w polityce.
- Przede wszystkim organizacja opracowuje strategie przeciwdziałania dezinformacji, która jest jednym z głównych czynników manipulujących emocjami obywateli. Fake newsy i manipulacyjne narracje mogą wywoływać silne emocje, które prowadzą do podejmowania irracjonalnych decyzji lub nawet destabilizowania instytucji demokratycznych.
- Przewodniki po narracjach przyszłości to kolejny ważny element działalności ENCODE. W obliczu postępującej polaryzacji politycznej, różnorodne wizje przyszłości mają ogromny wpływ na to, jak postrzegamy polityczne propozycje i programy. ENCODE oferuje narzędzia do analizy tych narracji, pozwalając na identyfikację pułapek manipulacji i lepsze rozumienie dynamiki politycznych dyskusji.
- ENCODE angażuje się również w tworzenie rekomendacji politycznych, które nie tylko odpowiadają na obecne potrzeby społeczne, ale także promują długofalowe, zrównoważone podejście do rozwoju demokracji. Zamiast skupiać się na krótkoterminowych korzyściach, ENCODE dąży do tworzenia narzędzi, które wspierają budowanie bardziej zrównoważonych, demokratycznych społeczeństw.
Przewidując wyzwania przyszłości, organizacja wypracowuje rozwiązania, które pomogą w stawieniu czoła nowym zagrożeniom, takim jak sztuczna inteligencja czy zmiany klimatyczne, które również mogą wywoływać silne emocje i wpływać na polityczne decyzje.
Projekt ENCODE na międzynarodowej konferencji
22 listopada 2024 roku podczas konferencji „SSH in Horizon Europe: Poland’s successes and future challenges in Cluster 2” organizowanej przez Krajowy Punkt Kontaktowy w NCBR, Agnieszka Kowalska – doświadczona ekspertka ASM i koordynatorka projektu miała przyjemność zaprezentować ENCODE szerokiej publiczności.
Wywiad z Agnieszką Kowalską można przeczytać tutaj.
Przyszłość dyskursu politycznego
W erze emocji, które w coraz większym stopniu kształtują naszą polityczną rzeczywistość, rola ENCODE staje się niezwykle istotna. Dzięki narzędziom i wiedzy, które dostarcza, organizacja umożliwia lepsze zrozumienie dynamiki współczesnych dyskusji politycznych i przeciwdziała negatywnym skutkom manipulacji emocjami. ENCODE nie tylko wspiera rozwój demokracji, ale także tworzy warunki do jej bardziej zrównoważonego rozwoju, opartego na świadomym i odpowiedzialnym udziale obywateli.
Jesteśmy dumni, że tworzymy narzędzia odpowiadające na potrzeby obywateli aby przyczyniać się do rozwoju bardziej zrównoważonych, demokratycznych społeczeństw.
Zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami.